دونالد ترامپ روز جمعه ۷ مارس در مصاحبه با شبکۀ فاکسنیوز خبر داد که نامهای به علی خامنهای نوشته و از او خواسته است ایران با آمریکا دربارۀ برنامۀ هستهایش مذاکره کند.
دونالد ترامپ روز جمعه ۷ مارس در مصاحبه با شبکۀ فاکسنیوز خبر داد که نامهای به علی خامنهای نوشته و از او خواسته است ایران با آمریکا دربارۀ برنامۀ هستهایش مذاکره کند.
رئیس جمهور آمریکا ضمنا تهدید کرد که مسئلۀ فعالیت هستهای ایران، از یکی از دو راه «توافق» یا «اقدام نظامی» حل خواهد شد؛ اگرچه او افزود که توافق را ترجیح میدهد.
یک روز پس از سخنان ترامپ، رهبر جمهوری اسلامی ایران بدون نام بردن از ایالات متحده و شخص ترامپ گفت: «اصرار برخی از دولتهای قلدر برای مذاکره، به منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکم و تحمیل توقعات خودشان است و جمهوری اسلامی قطعا توقعات آنها را نخواهد پذیرفت.»
در دو روز گذشته، تفسیرهای سیاسی متفاوتی از پاسخ علی خامنهای به سخنان دونالد ترامپ مطرح شده است.
برخی از مفسران سیاسی، سخنان خامنهای را دال بر رد درخواست مذاکرۀ ترامپ دانستهاند، اما برخی دیگر نام نبردن خامنهای از ترامپ و دولت آمریکا و تاکید وی بر اینکه حکومت ایران «توقعات دولتهای قلدر» را نمیپذیرد، نوعی پیام به ترامپ برای کاهش توقعات دولت آمریکا و در واقع مصداق باز گذاشتن مسیری باریک برای مذاکرات احتمالی قلمداد کردهاند.
ترامپ بلوف نمیزند
اینکه آیا نامۀ ترامپ به خامنهای، نهایتا و در عمل موجب تغییر موضع رهبر جمهوری اسلامی ایران در قبال مذاکره و تن دادن وی به توافق با آمریکا میشود یا خیر، سؤالی است که محسن سازگارا فعال سیاسی مقیم آمریکا در پاسخ به آن میگوید: «آقای خامنهای ممکن است محرمانه جوابی بفرستد یا اینکه از طریق وزیر خارجه یا حداکثر از طریق آقای پزشکیان به نامۀ ترامپ جواب بدهد. ولی اینکه جمهوری اسلامی در عمل چه خواهد کرد، با توجه به اینکه روسیه در وساطت قبول شده، احتمال دارد به سراغ روسها بروند و مثل مذاکرات آزادی گروگانها در سال ۱۳۵۹ که به واسطۀ الجزایر صورت گرفت، این بار به واسطۀ روسیه پیشنهاد کنند.»
او میافزاید: «البته باید دید آقای ترامپ این پیشنهاد را میپذیرد یا نه؛ چون الان یک گره دیگر هم به مشکل اضافه شد و آن اینکه روسها به اوکراین حمله گستردهای کردهاند و آقای ترامپ تهدید کرده که تحریمهای شدید و جدیدی علیه روسیه اعمال خواهد کرد که در این حالت دیگر نقش واسطهگری روسها دچار مشکل خواهد شد. به هر صورت پیشبینی سخت است و سرعت حوادث بالاست. باید صبر کنیم و ببینیم در یکی دو روز آینده چه اتفاقی میافتد.»
این عضو «شورای مدیریت گذار» در پاسخ به این سؤال که اگر موضع رهبر ایران تغییر نکند، واقعا باید منتظر تحقق گزینۀ نظامی باشیم یا اینکه ترامپ بلوف میزند، میگوید: ««اگر جمهوری اسلامی خیلی روشن بگوید حاضر نیست با آمریکا مذاکره کند، احتمال اینکه آقای ترامپ دستور حمله بدهد یا از اسرائیل بخواهد به ایران حمله کند، زیاد است. ترامپ در این مورد بلوف نمیزند. اخباری هم که در واشنگتن به گوش من میرسد دال بر این است که عملیات احتمالی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی به طور جدی مد نظر است. دیدیم که اسرائیل با آمریکا مانور مشترک نیروی هوایی بر فراز دریای مدیترانه انجام دادند و در این مانور هواپیماهای بمبافکن آمریکایی حضور داشتند و سوختگیری در هوا نیز انجام شد. پس این تصور که ترامپ مشغول جنگ روانی است یا بلوف میزند، به نظرم درست نیست. حکام تهران باید حرفهای ترامپ را جدی بگیرند.»
جنگ بعید است
برخلاف محسن سازگارا، ماشاءالله شمسالواعظین معتقد است حملۀ نظامی به ایران گزینۀ بعیدی است که با سیاستهای کلی ترامپ هم جور درنمیآید و اگرچه هر احتمالی ممکن است، اما حمله به ایران برخلاف تصور عمومی، «احتمال غالب» نیست.
سردبیر روزنامۀ تاریخی «جامعه» میگوید: «دربارۀ جنگ اظهار نظر قطعی نمیتوان کرد ولی احتمال غالب این است که جنگی در کار نخواهد بود یا دستکم اینکه، ما فاصلۀ زیادی با جنگ داریم. دلیلش هم این است که ترامپ آمده تا جنگها را پایان دهد. پنتاگون به ترامپ گفته است که ایران به کشورهای عربی هشدار داده که هر پرندهای از آسمان شما برای حملۀ نظامی به ایران عبور کند، ما آن پرنده را در همان آسمان شما هدف قرار میدهیم. یعنی کشورهای عربی به آمریکا میگویند جنگ شما با ایران به ما هم آسیب میزند. بنابراین دست آمریکا در این زمینه خیلی باز نیست.»
او میافزاید: «آن حرف آقای زیباکلام که اگر جنگ شود آمریکا یک تیر چراغ برق هم در ایران سالم نمیگذارد، برای ترساندن مقامات ایران خوب است ولی ایالات متحده نمیخواهد کشور مهمی مثل ایران کاملا در دامن چین و روسیه بیفتد. چنان جنگی علیه ایران، وضع بسیار عجیبی است که حرف زدن دربارۀ آن آسانتر از تحقق آن است. طبق رصد ایران، هفده پایگاه نظامی آمریکا در منطقه، در برابر حملات ایران آسیبپذیرند. ترامپ به هیچ وجه نمیخواهد وضعی پیش آید که مثلا صد سرباز آمریکایی در حملات هوایی کشته شوند. او میداند چنان حملۀ وسیعی به ایران، با واکنش شدید ایران مواجه میشود و این یعنی کشته شدن بسیاری از سربازان آمریکایی در پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه.»
به باور او «ترامپ آمده است که این وقایع برای آمریکا و کشورهای منطقه تکرار نشود نه اینکه خودش موجب تشدید این وقایع شود. در شرایطی که ترامپ امیدوار است آتش جنگ در اوکراین را در آیندۀ نزدیک خاموش کند، بعید است که بیاید آتش جنگی گسترده را در ایران روشن کند. حمله به تاسیسات هستهای ایران ممکن است برای همسایگان ایران هم پیامدهای ناگوار داشته باشد. ولی قصه فقط این نیست. حملۀ موشکی به آرامکو، به شدت آمریکا و کشورهای عربی منطقه را ترساند. حمله به آرامکو موجب یک چرخش ژرف سیاست نظامی آمریکا علیه ایران شد. ضمنا جنگ با ایران، بساط صلح در اوکراین را نیز به هم میزند. آن حرف آقای احمدینژاد که آمریکا و روسیه بر سر اوکراین و ایران معامله کردهاند، حرف عوامانهای است.»
تا قبل از اکتبر ۲۰۲۵ جنگ نخواهد شد
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در آذربایجان، احتمال جنگ را چندان کم نمیداند ولی معتقد است اگر جنگی هم در کار باشد، به زودی از راه نخواهد رسید.
آقای سلیمانی دربارۀ مذاکره و جنگ میگوید: «اوایل ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید، رهبری سخنی گفتند که به این برداشت منتهی شد که ایشان به مذاکره با آمریکا چراغ سبز داده است. ولی وقتی ترامپ سیاست فشار حداکثری را در دستور کار قرار داد، رهبری هم مذاکره با آمریکا را غیرعاقلانه و غیرشرافتمندانه دانست. اگر ترامپ فرمان فشار حداکثری را امضا نمیکرد، احتمال داشت ایران با آمریکا مذاکره کند. در متنی که به عنوان متن نامۀ ترامپ به رهبر ایران منتشر شده، پیشنهاد مذاکره و حتی برقراری رابطه بین ایران و آمریکا مطرح شده است. تهدید نظامی هم صراحتا مطرح نشده. برداشتها از نامه چنین است ولی عبارت “حملۀ نظامی” در متن نامه نیست.»
سفیر پیشین ایران در آذربایجان میافزاید: «ترامپ قبلا هم گفته بود اگر لازم باشد، اسرائیل به ایران حمله میکند. تجهیزات نظامی را هم که بایدن به اسرائیل نداده بود، ترامپ داد. برخی از اسرائیلیها گفتهاند سال ۲۰۲۵ سال جنگ با ایران است و از این حرفها. اسرائیل قطعا بدون چراغ سبز آمریکا به ایران حمله نمیکند و اگر هم حمله کند، حمایت آمریکا را خواهد داشت. ولی در سه چهار ماه آینده، احتمال صدور قطعنامۀ سخت علیه ایران در شورای حکام آژنس بینالملی انرژی هستهای و نیز احتمال اسنپبک و ارسال پروندۀ ایران به شورای امنیت سازمان ملل وجود دارد. به نظرم تا قبل از اینکه تکلیف این مسائل روشن شود، گزینۀ نظامی علیه ایران عملی نمیشود. اکتبر ۲۰۲۵5 مدت قطعنامۀ ۲۲۳۱ به پایان میرسد. تا قبل از آن، اگر ایران مسائلش را حل نکند، احتمالا اروپاییها اسنپبک میدهند و پروندۀ ایران به شورای امنیت میرود و تمام قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران مجددا اجرا میشوند و آن موقع حتی ممکن است ایران را بگذارند ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، سپس برای حمله به ایران به عنوان مخل صلح و امنیت جهانی چراغ سبز داده شود. یعنی رأسا به ایران حمله نمیکنند و صبر میکنند این روند طی شود.»
ممکن است «با اما و اگر» مسیری باز شود
عباس عبدی، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی نیز شانس مذاکرۀ ایران و آمریکا را به کلی از دست رفته نمیداند و دربارۀ واکنش عملی ایران به نامۀ ترامپ میگوید: «واکنش ایران به نامۀ ترامپ بستگی به مفاد نامه دارد. اگر نامه تهدیدآمیز باشد، ترامپ هم پیشاپیش انتظار استقبال را ندارد و این یعنی نامهاش را با همین هدف نوشته است که پاسخ مثبت نگیرد. ولی اگر متن متعارفی باشد هر چند قدرتنمایی محترمانه هم در آن باشد، احتمال میدهم که با اما و اگر و در طول زمان مسیری را باز کنند بویژه که روسیه واسطه است.»
ترامپ قبل از انتخابات پیام دیگری به ایران داده بود
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی دربارۀ پیام ترامپ و احتمال مذاکرۀ جمهوری اسلامی با دولت ترامپ میگوید: «تا جایی من میدانم، آقای ترامپ دو نوع پیام به ایران داده. او قبل از انتخابات به ایران پیام داده بود که شما در انتخابات آمریکا از بایدن حمایت نکنید، من با شما مذاکره میکنم و موضوع مذاکره هم فقط فعالیت هستهای شما خواهد بود. یعنی اگر شما بمب هستهای نخواهید، مذاکره و توافق میکنیم و گشایشهایی هم در اقتصاد شما ایجاد میشود. ولی بعد از پیروزی در انتخابات، فضای فکری آقای ترامپ عوض شد. او رأی بالایی در انتخابات کسب کرد و این رای بالا را نشانۀ اقتدار خودش دانست. لذا دیپلماسی چماق و هویج یا بهتر است بگویم تشر و تسامح را در قبال ایران در پیش گرفت. بنابراین در پیام دومش، که در نامه ذکر شده، از پیام اولش فراتر رفته. جمهوری اسلامی هم ترامپ را شناخته و میداند باید تشرهای ترامپ را به خود او برگرداند. خاصیت آمریکا همین است. یعنی آقای ترامپ تجسم قدرت آمریکا است. لخت و صریح جانمایۀ سیاست را بیان میکند. ولی چنین رویکردی گاهی به ضرر خودش تمام میشود. مثل مذاکرهاش با زلنسکی، که موجب افزایش محبوبیت زلنسکی در اوکراین شد.»
این نمایندۀ مجلس ایران میافزاید: «دربارۀ جمهوری اسلامی، مذاکره منتفی نشده است. به شرط اینکه ترامپ زبان قلدرمآبانهاش را کنار بگذارد و با زبان نرم مذاکره کند. آنچه که جمهوری اسلامی را ناراحت میکند، این لحن زورگویانه است. البته خاصیت ابرقدرتی آمریکا این ویژگی را اجتنابناپذیر میکند. رهبری فرمودند ما با “قلدرها” مذاکره نمیکنیم. این قلدری را اروپاییها هم در قبال ایران دارند. خودشان به تعهداتشان عمل نکردهاند و از ایران میخواهند به تعهداتش عمل کند. اگر نامۀ ترامپ به رهبر ایران به همان تند و تیزی سخنان شفاهیاش پس از ارسال نامه باشد، شانس چندانی برای مذاکره وجود ندارد. در واقع حکومت ایران ترامپ را به ترک رفتار و گفتار قلدرمآبانه دعوت کرد تا مذاکره ممکن شود. چون تن دادن به مذاکره با یک قلدر، بازتاب خوبی برای جمهوری اسلامی در داخل کشور ندارد. ضمنا چنین مذاکرهای نتیجهبخش هم نخواهد بود. آقای ترامپ اگر میخواهد با ایران مذاکره کند و مذاکراتش به توافق هم منتهی شود، باید همان پیام قبل از انتخابات را ارسال کند. یعنی فقط روی بحث فعالیت هستهای ایران متمرکز شود و فراتر از آن نرود.»
هدف ترامپ برچیده شدن بساط هستهای ایران است
ولی فارغ از نفس مذاکرات احتمالی، اینکه دامنه و موضوع این مذاکرات چه خواهد بود، محل سؤال است. محسن سازگارا در پاسخ به این سؤال که «آیا خواستۀ اصلی ترامپ در مذاکرات احتمالی، برچیده شدن کل برنامۀ هستهای جمهوری اسلامی خواهد بود یا به کمتر از این هم رضایت میدهد؟» میگوید: «قاعدتا آقای ترامپ به دلیل اینکه متحد نزدیک اسرائیل است و اروپاییها هم همین را میخواهند، هدفش از مذاکره، برچیده شدن بساط هستهای ایران است. یعنی فعالیت هستهای ایران برگردد به همان سهونیم درصد با ذخیرۀ محدود، و حتی محدودتر از آنچه در برجام آمده. آمریکا همچنین احتمالا خواهان برچیده شدن آزمایشهای دیگر جمهوری اسلامی، مثلا روی سوئیچهای فشار قوی، تریگر بمب اتمی یا پلاستیک انفجاری و پرتاب نوترونی است؛ چون اینها هم لوازم دیگری است که ایران روی آنها کار کرده و برای ساختن بمب به کار میرود. مضاف بر اینکه، اگر بخشنامۀ ترامپ به دستگاههای اجرایی آمریکا مد نظر باشد، دو مبحث تروریسم و محدودیت توان موشکی ایران هم مطرح خواهد شد و این چیزی است که اسرائیلیها هم میخواهند. البته روسها گفتهاند فعلا موضوع فعالیت اتمی ایران مطرح باشد. ولی به هر صورت ممکن است است آمریکا موضوعات دیگری هم روی میز مذاکره بگذارد.»
ایران ابعاد نظامی فعالیت هستهایاش را حذف میکند
ماشاءالله شمسالواعظین معتقد است رهبر جمهوری اسلامی و رئیسجمهور آمریکا همین الان هم دورادور به نوعی در حال مذاکرهاند و دربارۀ دامنۀ مذاکرات رسمی احتمالی ایران و آمریکا میگوید: « به نظرم آمریکا و جمهوری اسلامی فعلا در حال بالا بردن سقف مطالباتشان برای تحقق و تثبیت حداقل مطالباتشان در مذاکرات آینده هستند. آقای خامنهای میگوید ما راجع به توان موشکی، حضور منطقهای و جهانی ایران، برد موشکهای ایران و اصل فعالیت هستهای جمهوری اسلامی هیچ مذاکرهای نمیکنیم. او با ذکر جزئیات بیان میکند که راجع به چه چیز مذاکره نخواهد کرد. ورود به همین جزئیات، در واقع نوعی مذاکرۀ دورادور با ترامپ است. به عبارت دیگر، در حال حاضر آقای خامنهای و آقای ترامپ از طریق رسانهها و پیامهای رسمی در حال مذاکره با یکدیگرند و هر کدام نیز به زبان خودش در این مذاکرۀ دورادور حرف میزند.»
آقای شمسالواعظین که جنگ را بعید میداند، در پاسخ به این سؤال که با توجه به احساس خطر اسرائیل از فعالیت هستهای ایران، ترامپ تا کی میتواند مانع حملۀ اسرائیل به ایران شود، میگوید: «به نظرم ایران توان هستهای مسالمتآمیزش را حفظ میکند اما ابعاد نظامی احتمالی فعالیت هستهایش را به صورت شفاف حذف میکند تا خطر جنگ را پشت سر بگذارد. چنین کاری با سیاستهای اعلامی خود ایران هم سازگاری دارد. یعنی ایران برمیگردد به همان غنیسازی سهونیم درصد. ایران همیشه هم گفته که آماده است دندهعقب بگیرد. البته تا مرزی که مورد تایید اجلاس سعدآباد در دولت خاتمی است. به نظرم ترامپ هم چنین چیزی را میپذیرد.»
میانجیگری روسها به نفع ایران نیست
افشار سلیمانی میانجیگری روسها را به نفع ایران نمیداند و برای عبور ایران از خطر جنگ میگوید: «ایران باید با آژانس همکاری کند که گزارش منفی علیه ایران به شورای حکام ارائه نکند و کار به اسنپبک نکشد. یعنی عملکرد ایران هم در چگونگی طی شدن روند وقایع آتی دخیل است. اما در این مقطع، چون درخواست مذاکره توام با تهدید است، قاعدتا رهبری با مذاکره موافق نیستند. ولی به نظرم اگر زمینهای فراهم شود، امکان مذاکره منتفی نیست. اما احتمال عدول ترامپ هم از موضع تهدیدآمیزش کم است. نهایتا به نظرم ایران باید مستقیما با آمریکا مذاکره کند.»
او تاکید میکند: «میانجیگری روسها در مذاکرات به نفع ما نیست. ایران در گام اول باید با آژانس مذاکره کند و مسئلۀ هستهای را با آژانس حل کند. اگر گزارش آژانس ثابت کند ایران در پی سلاح هستهای نیست، آمریکا اگرچه میخواهد راجع به توان موشکی ایران هم مذاکره کند، ولی بهانۀ اصلی از دستش خارج میشود. به هر حال من در شرایط فعلی احتمال حملۀ نظامی را کم میدانم. ممکن است اسرائیل چند تا بمب بیندازد و ایران هم جوابی بدهد ولی حملۀ تمامعیار را فعلا بعید میدانم. آقای عراقچی میگوید فشار حداکثری را بردارید تا ما مذاکره کنیم. در حالی که مذاکره برای رفع همین فشار حداکثری است.»
جمهوری اسلامی نمیتواند مذاکره کند به قصد زمان خریدن
محسن سازگارا در پاسخ به این سؤال که «چقدر احتمال میدهید جمهوری اسلامی وارد مذاکره شود نه با هدف توافق، بلکه با هدف زمان خریدن برای ساخت سلاح هستهای و انجام اولین آزمایش انفجار هستهایاش به عنوان اقدامی بازدارنده» میگوید: «فکر نمیکنم چنین تاکتیکی، محلی از اعراب داشته باشد؛ برای اینکه طی این مدت معلوم شده که جمهوری اسلامی در اتاق شیشهای نشسته و جاسوسها و نفوذیهای اسرائیل، آمریکا و البته روسها و حتی کشورهای عربی و غیره، کم و بیش از آنچه که در ایران میگذرد، مطلع میشوند و در واقع رازی در ایران مخفی نمیماند. بنابراین اگر جمهوری اسلامی بخواهد چنین کاری کند، در حکم خودکشی است چراکه همه قبل از ساخت سلاح هستهای، از آن باخبر میشوند و جمهوری اسلامی درگیر جنگ خواهد شد. فکر نمیکنم چنین راهکاری عملی باشد.»
افسران امنیتی ایران و آمریکا در عمان در حال مذاکرهاند
آقای شمسالواعظین دربارۀ دلیل نظر مثبتش به امکان مذاکرۀ ایران و آمریکا میگوید: «همین الان افسران امنیتی بلندپایۀ ایران و آمریکا در عمان در حال مذاکره با یکدیگرند. این مذاکرات در واقع تمهید مقدمات است. یعنی لزوما به معنای آغاز مذاکرات در سطوح بالاتر نیست اما خطوط قرمز ایران و آمریکا را برای طرفین در مذاکرات دیپلماتیک احتمالی آینده روشن میکند.»
او میافزاید: « این مذاکرات، امنیتی است چراکه موضوعش عمدتا مسائل امنیتی مرتبط با عراق و سوریه و لبنان و اوکراین است. مثلا آمریکا از ایران خواسته است شیعیان نزدیک به خودش را از مخالفت با روابط استراتژیک عراق و آمریکا بازدارد تا معافیتهای مربوط به تبادل انرژی و برق بین ایران و عراق تمدید شود. ایران این خواسته را نپذیرفته و دیروز فرمان آمد که ترامپ آخرین معافیت را صادر کرده و دیگر معافیتی نخواهد داد. به همین دلیل تا دو سه هفتۀ آینده عراق تقریبا بدون برق خواهد شد. دربارۀ اوکراین هم بحث پهپاد “شاهد” ایران در این مذاکرات امنیتی مطرح است.»
این روزنامهنگار اصلاحطلب میگوید: «تهدیدهای ترامپ کاریکاتوری شده. مثل تهدیدی که علیه حماس کرد و بعد کوتاه آمد. یا حرفی که دربارۀ خروج مردم غزه از نوار غزه مطرح کرد. یا تهدیداتش علیه کانادا و پاناما و مکزیک و اوکراین. این ظاهرا روش اوست. او از تهدیداتش کوتاه میآید اما ناسزا شنیدن برایش قابل تحمل نیست. ترامپ به شدت طالب احترام است. فریدمن نوشته بود که پوتین دست ترامپ را خوانده. یعنی به ترامپ احترام میگذارد اما به سیاستهای آمریکا حملهور میشود. علو مکانت ترامپ برای او فوقالعاده مهم است. به همین دلیل پوتین در مذاکرات تلفنیاش به ترامپ گفته این بیسابقه است که اروپا این قدر به نقش آمریکا در ناتو بیاحترامی میکند. آقای خامنهای باب مذاکره را به کلی و به طور قطعی نبسته. یکی از نشانههایش هم این است که او این بار، برخلاف دورۀ اول ریاست جمهوری ترامپ، به ترامپ ناسزا نمیگوید. آقای خامنهای به رهبران و مقامات آمریکایی بارها بیاحترامی کرده است اما الان متوجه شده است که بیاحترامی به ترامپ به نفع جمهوری اسلامی نیست و شانس مذاکرۀ احتمالی و عبور از بحران کنونی را کاهش میدهد.»
اگر جنگ شود، هیچ کشوری کنار ایران نمیایستد
افشار سلیمانی هم در پاسخ به این سؤال که «چقدر احتمال میدهید در صورت حمله به تاسیسات هستهای ایران، جمهوری اسلامی واکنشی نشان ندهد تا کار به جنگ نکشد؟» میگوید: «اگر به تاسیسات هستهای ایران حمله کنند، ایران حتما واکنش نشان میدهد چون واکنش نشان ندادن، خودش یک شکست است. حالا اینکه واکنش ایران چه کیفیتی خواهد داشت، میتواند محل سوال باشد ولی نفس واکنش ایران قطعی است. اما در تحلیل نهایی به نظر من بهترین راه برای ایران دیپلماسی است. چون حتی اگر حمله نشود، همین فشار حداکثری موجب تشدید وخامت اوضاع اقتصادی ایران میشود. جنگ هم بشود، باز ایران بازنده است. حتی اگر ایران پایگاههای آمریکا یا کشورهای عربی را بزند، آمریکا و کشورهای عربی هم جواب میدهند و این به بدتر شدن اوضاع برای ایران منتهی میشود. ما متحدی نداریم. اگر جنگ شود، نه روسیه نه چین و نه هیچ کشور دیگری کنار ما نمیایستد. این یک واقعیت است.»
آقای خامنهای به پزشکیان گفته از این چالش عبور خواهیم کرد
نهایتا آقای شمسالواعظین دربارۀ نظر رهبر جمهوری اسلامی در خصوص احتمال وقوع جنگ میگوید: «موضع آقای خامنهای این است که جنگ نخواهد شد. در مذاکرۀ اخیر آقای خامنهای و آقای پزشکیان، رهبری به پزشکیان گفته است که شروع جنگ نیازمند مقدمات زیادی است که فضای فعلی به شدت از آن دور است؛ یعنی آمریکا آمادۀ جنگ نیست و اگر بخواهد وارد جنگ شود، نشانههای بسیار بیشتری باید در عملکردش دیده شود. بنابراین رهبر ایران میگوید ما دست آمریکا را خواندهایم و به بلوفهای ترامپ توجهی نمیکنیم. آقای خامنهای به آقای پزشکیان گفته ما از این چالش عبور خواهیم کرد مگر اینکه بدون هیچ پیششرطی وارد مذاکره شویم. یعنی اگر پیشاپیش بپذیریم که کل توان هستهایمان برچیده شود، این یعنی تسلیم نه مذاکره. و این تسلیم اتفاقا در خدمت وقوع جنگ است. من شنیدهام هیچ کس هم در شورای عالی امنیت ملی ایران با این موضع مخالفتی نداشته است.»
منبع: تازهترین خبرها از یورونیوز | Euronews RSS