مسکو از حاکمان سوریه به دلیل کشتار علویان انتقاد کرد؛ مشابهت با نسل‌کشی رواندا و تکرار سناریوی عراق

این بیانیه که پیش‌نویس آن توسط روسیه و آمریکا تهیه شده است، قرار است روز جمعه چهاردهم مارس (۲۴ اسفند) به طور رسمی تصویب شود. اجماع بر سر این پیش‌نویس پس از جلسه غیرعلنی شورای امنیت در روز دوشنبه با موضوع رسیدگی به وضعیت سوریه صورت گرفت.

درگیری‌های خشونت‌آمیز روزهای اخیر در منطقه ساحلی سوریه، طرفداران بشار اسد را در مقابل حاکمان جدید اسلام‌گرای این کشور قرار داد که به گفته یک سازمان دیده‌بان، که اکثر آن‌ها از شیعیان علوی بودند، کشته شدند.

در پیش‌نویس این بیانیه آمده است: «شورای امنیت از محکومیت علنی مقامات موقت سوریه در خصوص موارد خشونت استقبال کرده و خواستار اقداماتی بیشتر برای جلوگیری از تکرار آن‌ها است.» همچنین در این بیانیه تاکید شده است: «شورای امنیت تعهد راسخ خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی سوریه را مجددا تأکید کرده و از همه کشورها می‌خواهد که این اصول را محترم شمارند و از هرگونه اقدام یا مداخله‌ای که ممکن است به بی‌ثباتی بیشتر سوریه منجر شود، خودداری کنند.»

این بیانیه به هیچ کشوری اشاره نکرده است. با این حال، از زمانی که بشار اسد در دسامبر برکنار شد، اسرائیل به پایگاه‌های نظامی سوریه انجام داده و نیروهای خود را به وارد کرده است، اقدامی که اسرائیل آن را دفاعی و نامحدود توصیف کرده است.

بیانیه شورای امنیت همچنین بر اهمیت مقابله با تروریسم در سوریه تأکید کرده و نگرانی شدید خود را از تهدید جدی که توسط جنگجویان تروریستی خارجی ایجاد شده است، ابراز کرده است. شورای امنیت از سوریه خواسته است تا «اقدامات قاطعانه‌ای برای مقابله با این تهدید اتخاذ کند.»

چرا انتقاد روسیه از رهبران جدید سوریه در نشست‌های غیرعلنی صورت می‌گیرد؟

روسیه در نشست غیرعلنی سازمان ملل متحد از رهبران جدید سوریه انتقاد کرد و نسبت به افزایش نفوذ جهادگرایان در سوریه هشدار داد. به گفته دو منبع آگاه که در جریان این نشست بودند، روسیه کشتارهای فرقه‌ای علویان در سوریه را به مقایسه کرد.

انتقاد خصوصی مسکو از حاکمان اسلام‌گرای سوریه در حالی صورت می‌گیرد که روسیه تلاش می‌کند دو پایگاه نظامی کلیدی خود را در سواحل سوریه حفظ کند؛ همان منطقه‌ای که هفته گذشته صدها نفر از اقلیت علوی در آن کشته شدند.

دو منبع آگاه که از جزئیات نشست شورای امنیت مطلع بودند، به خبرگزاری رویترز گفتند که واسیلی نبنزیا،  نماینده روسیه در سازمان ملل، کشتارهای فرقه‌ای و قومی در سوریه را به نسل‌کشی رواندا در سال ۱۹۹۴ میلادی مقایسه کرد. در آن زمان، توتسی‌ها و اعضای میانه‌روی  هوتوها به طور سیستماتیک توسط افراطیون هوتو، تحت رهبری ارتش رواندا و میلیشیا معروف به اینترهاموه، قتل‌عام شدند.

این منابع آگاه از قول آقای نبنزیا نقل کردند که او به حاضران گفته است که «هیچ‌کس» جلوی کشتار در سوریه را نگرفت.

زمانی که از آقای نبنزیا پرسیده شد آیا واقعا او خشونت‌های سوریه را با نسل‌کشی رواندا مقایسه کرده است، نماینده روسیه در سازمان ملل به رویترز گفت: «من در مشاوره‌های غیرعلنی هر چیزی که بخواهم می‌گویم، بر اساس این پیش‌فرض که این مشاوره‌ها غیرعلنی هستند و هیچ چیزی از آن بیرون نمی‌آید.»

آنا برشچفسکایا، کارشناس روسیه در اندیشکده «انستیتو واشنگتن» در مورد اینکه چرا روسیه در محافل خصوصی بیشتر انتقاد می‌کند تا در بیانیه‌های عمومی، گفت «مسکو می‌خواهند نفوذ خود را در سوریه بازسازی کنند و در جستجوی راهی برای ورود هستند. اگر شروع به انتقاد عمومی از دولت کنند، این هیچ نتیجه‌ای برایشان نخواهد داشت.»

خانم برشچفسکایا افزود: «علاوه بر این، روسیه می‌خواهد به عنوان یک قدرت بزرگ معادل ایالات متحده دیده شود، و در کنار واشنگتن بحران‌ها را حل کند. بنابراین، همکاری خصوصی با ایالات متحده در این مورد مزایای اضافی برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد.»

هشدار روسیه در خصوص تکرار سناریوی عراق

منابع رویترز گفته‌اند که آقای نبنزیا از انحلال ارتش سوریه و کاهش گسترده نیروی کار دولتی توسط حاکمان اسلام‌گرای جدید انتقاد کرده و هشدار داده است که «سناریوی عراق» ممکن است دوباره تکرار شود – اشاره‌ای به خشونت‌های فرقه‌ای چندین ساله که پس از سرنگونی صدام حسین و انحلال نهادهای دولتی عراق رخ داد.

پس از برکناری بشار اسد بر اثر  حمله برق‌آسای گروه موسوم به «هیئت تحریر شام»، حاکمان اسلام‌گرای جدید سوریه برخی از جنگجویان خارجی را در زیرساخت نظامی جدیدی مستقر کردند.

منتقدان بر این باور بودند که کاهش نیروی کار در بخش دولتی به هدف کنار گذاشتن کارکنان علوی بوده و گفت‌وگوی ملی ماه گذشته را ناکافی و غیرشامل ارزیابی کردند.

در نشست غیرعلنی شورای امنیت، روسیه اعلام کرد که اقدامات حاکمان جدید، «پایه‌ای مفسدانه» برای گذار از دهه‌ها حکومت اسد ایجاد کرده است و ابراز نگرانی کرد که جنگجویان «تروریست» خارجی در این مسیر یک نقش «تخریبی» ایفا می‌کنند.

شهادت‌های شاهدان عینی از کشتارهای گسترده در سواحل سوریه به افرادی اشاره داشت که به زبان عربی مسلط نبودند، که نشان می‌دهد جنگجویان خارجی ممکن است در این خشونت‌ها مشارکت داشته باشند.

سفر مقامات ارشد ترکیه به دمشق پس از توافق «نیروهای دموکراتیک سوریه»

 طبق اعلام وزارت امور خارجه ترکیه، وزیر امور خارجه این کشور به همراه وزیر دفاع و رئیس سازمان اطلاعات ملی ترکیه روز پنجشنبه برای یک سفر کاری به دمشق رفته‌اند، اما جزئیاتی در مورد این سفر ارائه نشده است.

سفر مقامات ترکیه پس از توافق بین «نیروهای دموکراتیک» تحت رهبری کردهای مورد حمایت آمریکا با دولت سوریه برای ادغام این گروه در نهادهای سوریه صورت می‌گیرد. بر اساس این توافق، نهادهای مدنی و نظامی تحت کنترل «نیروهای دموکراتیک» در شمال شرق سوریه، همراه با گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه و میادین نفت و گاز به دولت سوریه منتقل خواهند شد.

این در حالی است که ترکیه به «نیروهای دموکراتیک سوریه» که بخش‌های زیادی از شمال شرق سوریه را کنترل می‌کنند، به عنوان یک گروه تروریستی می‌نگرد و آن‌ها را به ارتباط با «حزب کارگران کردستان / پ‌ک‌ک» متهم می‌کند. گروه پ‌ک‌ک بیش از ۴۰ سال علیه دولت ترکیه شورش کرده است.

«حزب کارگران کردستان / پ‌ک‌ک» توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود.

از زمان برکناری بشار اسد توسط شورشیانی که برخی از آن‌ها از حمایت چندین ساله ترکیه بهره‌مند بودند، آنکارا بارها اعلام کرده است که شبه‌نظامیان «یگان‌های مدافع خلق / ی.پ.گ» که رهبری «نیروهای دموکراتیک سوریه» را بر عهده دارد، باید سلاح خود را بر زمین بگذارد، منحل شود و جنگجویان خارجی خود را از سوریه خارج کند.

ترکیه در سال‌های اخیر چندین عملیات فرامرزی علیه ی.پ.گ انجام داده است و یک مقام وزارت دفاع ترکیه روز چهارشنبه اعلام کرد که حملات به شبه‌نظامیان کرد در سوریه همچنان ادامه دارد.

ترکیه از توافق میان «نیروهای دموکراتیک سوریه» و دمشق استقبال کرد، اما گفته که باید اجرای آن را ببیند تا اطمینان حاصل شود که ی.پ.گ به عنوان یک گروه، به نهادهای دولتی یا نیروهای امنیتی سوریه ملحق نخواهد شد.

رهبر زندانی حزب کارگران کردستان ماه فوریه از این گروه خواسته بود که سلاح‌های خود را زمین بگذارد، پس از آن شبه‌نظامیان اعلام کردند که تمام خصومت‌ها را متوقف خواهند کرد و خواستار آزادی‌های بیشتر برای رهبر خود شدند. آنکارا از زمانی که شورشیان سوری حکومت بشار اسد را سرنگون کردند، به یکی از اصلی‌ترین متحدان خارجی دولت جدید سوریه تبدیل شده و وعده داده است که به بازسازی کشور کمک کرده و نیروهای مسلح آن را آموزش دهد.