توافق بین باکو و ایروان؛ شهروندان ارمنستان و جمهوری آذربایجان چه دیدگاهی دارند؟

الهام علی‌اف و نیکول پاشینیان، رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان روز جمعه توافق صلح بین دو کشور را در کاخ‌سفید امضا کردند. این توافق با میانجیگری دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری آمریکا به دست آمد.

نقش آمریکا در امضای این توافق از کاهش نفوذ روسیه در منطقه قفقاز و افزایش نفوذ ایالات متحده حکایت دارد.

یکی از مهم‌ترین بندهای این توافق، ایجاد یک کریدور ترانزیتی جدید به نام «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی جهانی» است. این مسیر به گفته مقامات آمریکایی، نمادی از پایان دهه‌ها تنش و آغاز فصل جدیدی از همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای خواهد بود.

یکی از ساکنان باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان ضمن استقبال از این توافق تاریخی، نقش آمریکا را برجسته خواند و گفت: «روسیه نتوانست این کار را انجام دهد، اما ایالات متحده موفق شد.»

وی با اشاره به اینکه هر دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند، تأکید کرد که این توافق ضربه‌ای ژئوپولیتیک به روسیه محسوب می‌شود.

شهروند دیگری نیز در باکو گفت: «این توافق صلح و ثبات را پس از حدود چهار دهه جنگ بر سر منطقه قره‌باغ به منطقه بازمی‌گرداند.» او ابراز امیدواری کرد که مسیر تازه ترانزیتی، زمینه را برای رشد اقتصادی، همکاری منطقه‌ای و کاهش تنش‌ها فراهم کند.

در ایروان، پایتخت ارمنستان، واکنش‌ها به این توافق متضاد بود. برخی از ساکنان، به‌ ویژه کسبه و فعالان اقتصادی، به جنبه‌های مثبت توافق اشاره کردند.

صاحب یک فروشگاه در مرکز ایروان در این باره گفت: «اگر خطوط لوله گاز و نفت از ارمنستان عبور کند و مسیرهای ریلی بازگشایی شود، این به نفع کشور خواهد بود. تا الان همه مسیرهای اصلی از گرجستان می‌گذشت و ارمنستان از نظر اقتصادی به حاشیه رانده شده بود.»

در مقابل برخی دیگر از شهروندان ارمنستان گفتند که به این توافق با دیده تردید می‌نگرند و نگران نیات جمهوری آذربایجان هستند.

یکی از ساکنان ایروان ضمن ابراز بدبینی گفت: «این سند بعید است صلح واقعی به منطقه بیاورد. ما به خوبی از موضع جمهوری آذربایجان آگاه هستیم.»

او افزود: «در بستر این تحولات جهانی، تنها می‌توان تصور کرد که چه چیزی برای ارمنستان برنامه‌ ریزی شده است. صلح میان ارمنستان و آذربایجان هنوز برای ما غیرقابل تصور است.»

یک شهروند دیگر نیز گفت: «انتظارات من مثبت نیست، چون هیچ‌یک از اسناد امضاشده میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان از زمان جنگ ۲۰۲۰ به نفع ما نبوده است. به همین دلیل هم هیچ امیدی به این توافق ندارم.»