اباذر کریمی پنابندانی – متخصص هوش مصنوعی – هوش مصنوعی در جهان به سرعت در حال تغییر دادن شیوه تولید و انتشار خبر است؛ از ربات‌های خبرنگار در واشنگتن‌پست تا مجریان دیجیتال در شین‌هوا، این فناوری سرعت و دقت را به‌طرز چشمگیری افزایش داده است.
به گزارش ، در ایران اما، مسیر استفاده از هوش مصنوعی در رسانه‌ها با چالش‌هایی همراه است که اگر به‌موقع حل نشوند، ما را از این رقابت جهانی عقب می‌اندازد.
چالش اول: کمبود زیرساخت داده
هوش مصنوعی برای یادگیری و تولید محتوا به داده‌های عظیم، متنوع و به‌روز نیاز دارد. در ایران، بسیاری از داده‌های خبری و آرشیوی یا دیجیتال نشده‌اند یا در قالب‌های پراکنده و غیرقابل استفاده ذخیره شده‌اند. این مسئله باعث می‌شود الگوریتم‌ها نتوانند به‌خوبی آموزش ببینند.
چالش دوم: نبود استانداردهای فنی و اخلاقی
کشورهای پیشرو مانند بریتانیا و کانادا، دستورالعمل‌های مشخصی برای استفاده از هوش مصنوعی در تحریریه‌ها تدوین کرده‌اند؛ از شیوه آموزش مدل‌ها گرفته تا قوانین راستی‌آزمایی خودکار. در ایران، هنوز چنین استانداردهای شفاف و الزام‌آوری وجود ندارد، که می‌تواند به انتشار خبرهای ناقص یا حتی اشتباه منجر شود.
چالش سوم: ترس از جایگزینی نیروی انسانی
در برخی رسانه‌ها نگرانی وجود دارد که استفاده از هوش مصنوعی، شغل خبرنگاران و تدوین‌گران را تهدید کند. در حالی که تجربه جهانی نشان داده، AI می‌تواند کارهای تکراری را بر عهده بگیرد و به خبرنگاران فرصت بیشتری برای تمرکز بر گزارش‌های عمیق و میدانی بدهد.
چالش چهارم: ضعف در راستی‌آزمایی اخبار
در عصر شبکه‌های اجتماعی، سرعت انتشار شایعات و اخبار جعلی بالاست. در حالی که رسانه‌های جهانی از ابزارهای AI برای شناسایی و متوقف کردن انتشار اخبار کذب استفاده می‌کنند، در ایران این ابزارها یا وجود ندارند یا به‌طور گسترده به‌کار گرفته نمی‌شوند.
چالش پنجم: محدودیت‌های زبانی
بخش زیادی از فناوری‌های هوش مصنوعی خبری، بر پایه زبان انگلیسی توسعه یافته‌اند. نبود مدل‌های قدرتمند پردازش زبان فارسی، باعث می‌شود دقت در تحلیل متن و تولید خبر خودکار به اندازه استاندارد جهانی نباشد.
راه پیش رو
برای عبور از این چالش‌ها، رسانه‌های ایرانی باید:
۱. سرمایه‌گذاری جدی روی دیجیتال‌سازی و استانداردسازی آرشیو خبری کنند.
۲. دستورالعمل‌های فنی و اخلاقی برای استفاده از AI تدوین و اجرا کنند.
۳. ابزارهای راستی‌آزمایی فارسی‌زبان توسعه دهند.
۴. با آموزش خبرنگاران، هم‌زیستی هوش مصنوعی و نیروی انسانی را ممکن کنند.
هوش مصنوعی می‌تواند انتشار اخبار در ایران را شفاف‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر کند؛ اما تا زمانی که چالش‌های زیرساختی، استانداردی و زبانی حل نشوند، این فرصت بزرگ به تهدیدی برای اعتماد عمومی تبدیل خواهد شد.
منبع: همشهری آنلاین، سایت خبری روزنامه همشهری | hamshahrionline