به گزارش ، ناصر علیدوستی؛ هیأت علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری: 1-اسنپ‌بک، سازوکار ماشه یا به تعبیری بازگشت به پیش از برجام به عنوان یک بندی به صورت مجمل در برجام لحاظ شده بود که بیشتر جنبه حل اختلافی داشت؛ به این شکل که اگر برجام به نتیجه نرسید هر یک از طرف‌های برجام بتوانند به وضعیت پیشابرجام برگردند، از این رو در ادبیات حقوقی باید اشاره داشت که اسنپ‌بک به عنوان ضمانت‌اجرای نقض تعهد از سوی یکی از طرف‌های برجام شناسایی می‌شود که احیانا اگر به تعهداتش پایبند نماند طرف‌های دیگر توانایی فسخ برجام را داشته باشند.
2-متأسفانه با وجود اینکه دولت ایران تمام تعهدات خودش را عملی ساخت، طرف‌هایی که تعهداتشان را عمل نکردند(مشخصا دولت‌های اروپایی) مدعی شدند که می‌خواهند از سازوکار ماشه استفاده نمایند؛ این در صورتی است که در قواعد تعهدات داخلی و بین‌المللی همواره طرفی می‌تواند از ضمانت اجرای نقض تعهد استفاده کند که: اولا خودش به تعهد و مفاد قرارداد پایبند بوده باشد و ثانیا طرف مقابل نقض تعهد کرده باشد. اما درمورد مذکور وضعیت کاملا برعکس است، سه کشور اروپایی که مفاد برجام و تکالیفشان نسبت به این قرارداد را نقض کردند خواهان استفاده از ضمانت اجرا نسبت به ایران هستند که به تمام تعهداتش نسبت به برجام پایبند بوده است.
3-مضاف بر آنچه گفته شد، در بندهای مختلف برجام بارها بر این موضوع تأکید شده بود که طرف‌های این قرارداد باید مبتنی بر قاعده«حُسن نیت» به مفاد وارده عمل نمایند. حال حُسن نیت اقتضا می‌کند که وقتی یک طرفِ قرار داد، به تمام تعهداتش عمل کرده است مورد مجازات قرار نگیرد! اما درمورد موضوع اسنپ‌بک این مسأله به وضوح زیرپا گذاشته شده است و کشورهایی که خود تعهدات و تکالیفشان را عملی نساختند، در مقام محکوم کردن کشوری برآمدند که پایبندترین نسبت به برجام بوده.
4- در نظام حقوق کامِن لا (Common Law) که در کشورهای انگلیسی رایج است، قاعده‌ای وجود دارد به نام «estoppel» به این معنا که اگر کسی یکبار به امری اقرار یا اقدام کرد بعدا نمی‌تواند آن را تغییر دهد یا خلاف مقتضای عمل خود عمل نماید. از این رو همه به خاطر داریم که کشورهای اروپایی، وقتی آمریکا از برجام خارج شد و سوییفت بسته شد، بیان کردند حال که نمی‌شود از این طریق به تعهدات عمل کرد از طریق دیگری که اینستکس باشد این اقدام را انجام خواهیم داد که در این امر هم ناموفق بودند. اسنادی که روشن می‌سازد طرف‌های برجام غیر ایران، به عدم انجام تعهداتشان اذعان داشته‌اند، در وزارت خارجه موجود است. حال چگونه می‌تواند طرفی که مُقِر به نقض تعهدات است، طرف دیگر را به بهانه این چنینی محکوم سازد؟
منبع: همشهری آنلاین، سایت خبری روزنامه همشهری | hamshahrionline