مذاکرات صلح میان ارمنستان و آذربایجان می‌تواند برخی کشورهایی را که معمولاً در مسائل مختلف مخالف یکدیگرند، به هم نزدیک کند چرا که که به نظر می‌رسد ایالات متحده، ایران، روسیه، ترکیه و عملاً همه کشورهای منطقه خواهان توافق میان ایروان و باکو هستند.
آگهینشریه اسرائيلی جروزالم پست، در تحلیلی به این موضوع پرداخته و می‌نویسد: وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، روز چهارشنبه گفت از نهایی شدن پیش‌نویس توافق‌نامه بین ارمنستان و آذربایجان استقبال کرد. دو هفته پیش، وزارت امور خارجه ایالات متحده نیز در موضعی مشابه اعلام کرده بود که این کشور از ارمنستان و آذربایجان برای تکمیل مذاکرات در مورد یک معاهده صلح تاریخی تقدیر می‌کند.
در ادامه این بیانیه آمده بود: «این فرصتی است برای هر دو کشور که درگیری‌های چند دهه‌ای خود را کنار گذاشته و مطابق با دیدگاه رئیس‌جمهور ترامپ برای جهانی آرام‌تر حرکت کنند. حالا وقت آن است که به صلح پایبند باشند، معاهده را امضا کنند و یک دوران جدید از رفاه را برای مردم قفقاز جنوبی آغاز کنند.»
روز سه‌شنبه، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، با هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، در واشنگتن دیدار کرد. دفتر روبیو اعلام کرد که او از ترکیه خواسته از تلاش‌ها برای صلح در اوکراین و قفقاز جنوبی حمایت کند. او همچنین با نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان نیز تلفنی گفتگو کرد.
پس از آن تماس تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به استقبال آمریکا از این توافق گفت: «وزیر خارجه در این تماس تلفنی از توافق بر سر پیمان صلح با آذربایجان استقبال و بر اهمیت صلح پایدار برای شکستن چرخه درگیری‌های منطقه‌ای و ایجاد امنیت و رفاه در قفقاز جنوبی تأکید کرد.»
از سوی دیگر رسانه‌های باکو گزارش دادند که فیدان در واشنگتن درباره این توافق صلح مذاکره کرده است. همچنین، شبکه دولتی ترکیه TRT اعلام کرد که روبیو توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان را فرصتی برای ایجاد امنیت و رفاه پایدار در منطقه دانسته است.
اوایل این ماه، رسانه‌های دولتی روسیه گزارش دادند که پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه را از پایان مذاکرات درباره پیمان صلح با آذربایجان مطلع کرده است.
توافق باکو و ایروان، حتی از سوی پاپ فرانسیس که به تازگی از بیمارستان مرخص شده نیز مورد استقبال قرار گرفت.
رهبر کاتولیک‌های جهان در طول سخنرانی خود از بالکن واتیکان از تلاش‌ها برای برقراری صلح در قفقاز جنوبی قدردانی کرد و از توافق بر سر متن معاهده صلح بین ارمنستان و آذربایجان استقبال کرد.
او همچنین ابراز امیدواری کرد که این توافق به زودی امضا شود و در نتیجه اقدامات لازم برای برقراری صلح پایدار در قفقاز جنوبی صورت گیرد.
درحالی‌که فیدان در واشنگتن بود، عراقچی نیز در ایروان با پاشینیان دیدار کرد. خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد که در این دیدار پاشینیان از پیشرفت همکاری‌های ارمنستان و ایران ابراز رضایت کرده و روابط دو کشور را مبتنی بر منافع مشترک و پیوندهای تاریخی و فرهنگی دانسته است.
عراقچی در این سفر همچنین با آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان نیز دیدار کرد. ایران همچنین از توافق احتمالی با باکو حمایت کرده است.
در جنگ قره‌باغ در سال ۲۰۲۳، ارتش باکو نیروهای ارمنی را شکست داد و ۵۰ هزار ارمنی از این منطقه مورد مناقشه گریختند. باکو منابع مالی حاصل از فروش انرژی را صرف فناوری‌های نظامی کرده و روابط نزدیکی با اسرائیل و ترکیه دارد.
ایران تمایل دارد هم با ارمنستان و هم با جمهوری آذربایجان همکاری کند، به‌ویژه در رابطه با کریدور تجاری شمال-جنوب که قرار است باکو را به خلیج فارس و آسیای مرکزی متصل کند. تهران امیدوار است که یک توافق صلح، زمینه توسعه اقتصادی در منطقه را فراهم کند، که به نفع ایران نیز خواهد بود.ایران بر حفظ تمامیت ارضی دو کشور نیز تأکید دارد.
در همین حال، عراقچی بر اهمیت صلح در منطقه قفقاز جنوبی و نقش ایران تأکید کرده است. او در این خصوص گفت: «روابط ایران و ارمنستان برای هر دو کشور سودمند است و می‌تواند تضمین‌کننده ثبات در منطقه باشد. ایران و ارمنستان باید با بهره‌گیری از پیوندهای فرهنگی، تاریخی و تمدنی خود، روابطشان را در همه زمینه‌ها، به‌ویژه در حوزه اقتصاد، تجارت، گردشگری، حمل‌ونقل و انرژی گسترش دهند. امنیت و ثبات در قفقاز جنوبی برای ایران اهمیت استراتژیک دارد.»
توافق احتمالی میان ایروان و باکو می‌تواند زمینه را برای توافق‌های بیشتر فراهم کند. دولت دونالد ترامپ،، نماینده ویژه‌ای به نام استیو ویتکاف را مأمور این مذاکرات کرده است. ویتکاف در بسیاری از مذاکرات کلیدی، از جمله مذاکرات صلح در مسکو، توافق آتش‌بس در غزه در ماه ژانویه و گفت‌وگوهای احتمالی با ایران و همچنین صلح میان باکو و ایروان نقش داشته است.
آگهیویتکاف در اواسط ماه مارس به باکو هم سفر کرده بود. در حال حاضر، بسیاری از مسائل از این روندها در مراحل ابتدایی است، اما هرچه توافق‌های صلح بیشتری با حمایت آمریکا به نتیجه برسند، دولت ترامپ می‌تواند این موضوع را به عنوان یک موفقیت مهم در سیاست خارجی خود به طرفدارانش بفروشد.
منبع: تازه‌ترین خبرها از یورونیوز | Euronews RSS