آگهیکورسک بخشی از غرب روسیه است که با منطقه «سومی» (Soumy) در اوکراین هم‌مرز است. نیروهای ارتش اوکراین ۶ اوت سال گذشته میلادی، با عبور از مرز مشترک خود با همسایه شرقی در این منطقه و تصرف بخش‌هایی از خاک روسیه، یکی از بزرگترین شگفتی‌های جنگ را رقم زدند.
اوکراین پس از این عملیات مدعی شد که منطقه به تصرف درآمده ۱۳۷۶ کیلومتر مربع (۵۳۰ مایل مربع) وسعت دارد و شامل حدود ۱۰۰ شهر و روستا می‌شود. حال آنکه از آن زمان به اینسو، نیروهای روسیه و سربازان کره شمالی که متحد مسکو در این جنگ هستند نزدیک به ۹۰ درصد از مناطق اشغال شده در کورسک را بازپس گرفته‌اند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه اخیرا در سفری نمادین که نشان‌دهنده اطمینان وی به بازپس‌گیری قریب‌الوقوع کل منطقه اشغال شده در غرب کشورش بود، از کورسک بازدید کرد و به فرمانده ارشد خود دستور داد تا این کار را در اسرع وقت به پایان برساند.
این در حالیست که الکساندر سیرسکی، فرمانده ارشد ارتش اوکراین تاکید کرده است که نیروهای تحت امر کی‌یف تا زمانی که لازم باشد در کورسک به فعالیت خود ادامه خواهند داد و نبرد در داخل و اطراف شهر سودژا ادامه دارد.
عملیات کورسک برای اوکراین چه معنایی داشت؟
آنچه اوکراین به تصرف خود درآورد، در مقایسه با مناطق تحت اشغال روسیه در اوکراین از سال ۲۰۱۴ (معادل حدود یک‌پنجم خاک اوکراین) بسیار کوچک بود. با این حال، این عملیات بزرگترین دستاورد نظامی اوکراین از اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی محسوب می‌شد و به تقویت روحیه نیروهای اوکراینی کمک کرد.
اوکراین پس از دو سال و نیم مقاومت در برابر تهاجم روسیه، این بار با حمله به خاک دشمن، مسکو را به کلی در شوک فرو برد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین از «احیای عدالت»، کشاندن جنگ به درون روسیه و به سخره گرفتن تلاش‌های پوتین برای تعیین «خطوط قرمز» به منظور بازدارندگی از تحرکات دشمنان سخن گفت.
اوکراین امیدوار بود این عملیات با منحرف کردن نیروهای روسیه به دفاع از کورسک، پیشروی آنها در شرق اوکراین را کُند کند؛ اما این اتفاق نیفتاد و پیشروی روسیه در جبهه شرق حتی شتاب بیشتری گرفت.
زلنسکی همچنین تصرف کورسک را به عنوان یک امتیاز برای چانه‌زنی در نظر داشت؛ وی حتی ماه گذشته اذعان داشت که ممکن است این منطقه در ازای بازگشت بخش‌هایی از خاک اوکراین مبادله شود.
واکنش روسیه چگونه بود و چگونه ورق را برگرداند؟
اولین تهاجم به خاک روسیه از زمان جنگ جهانی دوم، برای پوتین که خود را در زمره فرمانروایان نظامی موفق کشورش می‌دانست، شرم‌آور و همراه با سرافکندگی بود.
او تأثیر نظامی این حمله را که مسکو در همان ابتدا آن را یک عملیات «تروریستی» نامید، کم‌اهمیت جلوه داد اما از تعیین یک زمان‌بندی مشخص برای عقب‌راندن اوکراینی‌ها خودداری کرد.
نیروهای کره شمالی اواخر اکتبر تحت یک پیمان دفاع متقابل که ماه‌ها قبل بین پوتین و متحدش کیم جونگ اون منعقد شده بود، برای جنگ در کنار نظامیان روس به منطقه کورسک اعزام شدند.
پوتین هرگز نقش سربازان اعزامی از سوی پیونگ‌یانگ را در میدان جنگ تصدیق تایید نکرد، اما اوکراین و متحدانش می‌گویند که نیروهای کره شمالی نقش فعالی در نبردهای این منطقه داشتند و تلفات سنگینی متحمل شدند.
اگر اوکراین موضع خود را در کورسک از دست بدهد، چه روی می‌دهد؟
اوکراین در معرض خطر از دست دادن تمام دستاوردهای اولیه خود از عملیات کورسک از جمله قلمرو جغرافیایی، روحیه نظامی و قدرت چانه‌زنی است.
عقب‌نشینی اوکراین از کورسک پس از ماه‌ها نبرد شدید، ضربه دیگری به زلنسکی خواهد بود که پس از ملاقات جنجالی‌اش با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید در اواخر ماه فوریه، تحت فشار شدید قرار گرفته است.
آگهیاز سوی دیگر، به نظر می‌آید پوتین نیز به واسطه پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه ارائه شده از سوی ایالات متحده که کی‌یف از آن حمایت کرده، تحت فشار است.
مسکو که پس از گفتگوهای اولیه میان ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ همچنان به حملات علیه زیرساخت‌های اوکراین ادامه می‌دهد مطالبات سنگینی برای تن دادن به آتش‌بس مطرح کرده است.
سفر غیرمنتظره اخیر پوتین به کورسک و پوشیدن لباس نظامی در جریان آن، این پیام روشن را به غرب فرستاد که وی مصمم است پیش از هر مذاکره برای پایان جنگ، نیروهای اوکراینی را به طور کامل از خاک روسیه بیرون کند.
فراز و فرود عملیات نظامی اوکراین در کورسک
با پایان یافتن عملیات هفت‌ماهه اوکراین در استان کورسک روسیه، سربازان و تحلیل‌گران نظامی در مورد اهداف این عملیات و تأثیرات بلندمدت آن بر جنگ تردید دارند.
آگهیاین عملیات به اشغال مناطقی در مرز روسیه منجر شد اما نتوانست پیشروی روسیه در دونتسک را متوقف کند. با گذشت زمان و فشار دولت جدید آمریکا برای مذاکرات صلح، این عملیات به ابزاری برای چانه‌زنی در مذاکرات احتمالی تبدیل شد.
با این حال، تحلیل‌گران نظامی معتقدند که این عملیات باید به‌جای یک نبرد طولانی، یک حمله کوتاه‌مدت می‌بود. مایکل کافمن، تحلیل‌گر ارشد در بنیاد کارنگی گفت که از نظر تاکتیکی عملیات موفق بود، اما اهداف راهبردی آن محقق نشد.
این عملیات با مشکلات لجستیکی شدید مواجه بود و اهمیت استراتژیک چندانی برای هر دو طرف منافشه به همراه نداشت.
برخی سربازان اوکراینی نیز از ابتدا نسبت به این حمله تردید داشتند زیرا منابع دفاعی در جبهه‌های دیگر را مورد تهدید قرار می‌داد.
آگهینیروهای اوکراینی با حمایت تیپ‌های هوابرد ۸۰ و ۸۲، به سمت سودژا و کورسک پیشروی کردند. در حالی که نظامیان اوکراینی در ابتدا به برخی موفقیت‌های تاکتیکی مانند نزدیک شدن به شهر کورنوا دست یافتند اما کمبود نیرو مانع از تصرف کامل مناطق کلیدی شد. مسیرهای محدود برای تأمین تجهیزات نیز پیشروی بیشتر را دراین عملیات دشوار کرد.
با وجود موفقیت‌های تاکتیکی اولیه، این عملیات نتوانست اهداف استراتژیک خود را محقق کند. کارشناسان معتقدند که اگرچه عملیات می‌توانست بدتر از این پیش برود، اما طولانی شدن آن باعث هدر رفت منابع اوکراین شد.
منبع: تازه‌ترین خبرها از یورونیوز | Euronews RSS